Skítugasta og hreinasta tylftin - "The Dirty Dozen"

Hér kemur pistillinn sem allir ávaxta- og grænmetisneytendur þurfa að lesa. 

Í rannsókn á vegum Environmental Working Group í Bandaríkjunum voru skoðuð eiturefni, skordýraeitur, sveppaeitur og illgresiseitur, í 43.000 sýnum af mismunandi tegundum af grænmeti og ávöxtum. Tegundunum var síðan raðað eftir því hversu mengaðar þær reyndust. 

Hér er listinn yfir tólf verstu tegundirnar, byrjað á verstu:

• ferskjur
• epli
• paprika
• sellerý
• nektarínur
• jarðarber
• kirsuber
• perur
• vínber
• spínat
• salat
• kartöflur

Svo er listinn yfir þær tólf hreinustu, byrjað á hreinustu:

• laukur
• lárpera (avocado)
• maís (frosinn)
• ananas
• mangó
• aspas
• grænar baunir (frosnar)
• kíví
• bananar
• hvítkál
• spergilkál
• papaya

Með því að velja matvæli af neðri listanum má minnka snertingu við eiturefni um allt að 90%. Ef hins vegar er valið af efri listanum þá má reikna með að maður komist í snertingu við 15 eiturefni á dag.

Þetta er líka vísbending um hvaða tegundir maður ætti að reyna að kaupa lífrænt vottaðar því það er jú ansi dýrt að kaupa allt grænmeti og ávexti lífrænt vottað. Auk þess er mikið af lífrænu vörunni flutt langt að og hefur því lagt að baki margar matarmílur (food miles) og hefur misst mikið af sínu næringargildi vegna aldurs.

Af hverju að hafa áhyggjur af eiturefnunum? T.d. af því að 60% illgresiseyða, 90% sveppaeiturs og 30% skordýraeiturs er krabbameinsvaldandi. Þau geta haft slæm áhrif á heilsu, taugaeitursáhrif, trufla kirtlastarfsemi og veikja ónæmiskerfið. Svo hafa þau jafnvel slæm áhrif á frjósemi karla og geta hugsanlega valdið fósturláti í konum. En þetta er nú óþarfa smámunasemi.